Hoogbegaafdheid

Missie

Elk kind verdient de aandacht van de leerkracht om zich zo optimaal mogelijk te ontwikkelen. Ons onderwijs heeft tot doel kinderen voor te bereiden om zich als wereldburgers in de maatschappij te bewegen. Binnen het Montessori-onderwijs is al veel ruimte voor verdieping en verrijking, het stellen van stimulerende vragen en is er ruimte voor creatief leren en denken. 

Maar er  zijn ook kinderen die behoefte hebben aan een andere onderwijskundige benadering, meer afgestemd op specifieke, individuele leervragen. Ons leerplein biedt deze andere werkwijze bij het werken met (hoog)begaafde kinderen/ kinderen met een hoog ontwikkelpotentieel.

Hoogbegaafdheid en de Montessorischool Oegstgeest    

Wij maken gebruik van het onderstaand model van Renzulli en Mönks. Hierin is te zien welke factoren meespelen om hoogbegaafde kinderen tot hun recht te laten komen.

Naast hoge intellectuele capaciteiten (cognitief talent) zijn er in het model nog twee factoren die noodzakelijk zijn voor het kind om goed tot zijn recht te komen. Naast deze factoren zijn ook omgevingsfactoren zoals gezin, school en vrienden van belang. Hoogbegaafdheid is een combinatie van een uitzonderlijke intelligentie, creativiteit en doorzettingsvermogen. 

Het onderwijsaanbod (school als omgevingsfactor in het model) is erop gericht het creërend denkvermogen en de motivatie van het kind te ontwikkelen. Hierbij wordt gestreefd naar een optimale samenwerking met de ouders (gezin in het model).

Praktijk

• Signaleren
  Het is belangrijk om een ontwikkelingsvoorsprong zo vroeg mogelijk te herkennen en te begeleiden zodat het kind door kan blijven ontwikkelen. De ontwikkelingsvoorsprong valt vaak het meeste op als het kind net op school komt. Het kind heeft zich dan nog niet aangepast en presteert nog niet onder. Er zijn verschillende manier om dat te doen. Dit gaat altijd in overleg tussen de ouders, leerkracht, intern begeleider en HB-specialist.

• LAB
  LAB in de klas: Hierbij gaat het om kinderen die, naast het reguliere programma en de uitdagingen in de groep, behoefte hebben aan nog wat extra verdieping en verrijking. Het realiseren van een eventueel nieuw werkplan, het bespreken van de persoonlijke leerdoelen van het kind en het compacten van het reguliere werk wordt opgestart door de HB specialist en verder begeleid door de leerkracht. De HB specialist blijft betrokken. LAB op het leerplein: Dit betreft (hoog)begaafde kinderen die naast cognitieve uitdaging ook intensievere begeleiding nodig hebben op het gebied van executieve functies en de verschillende uitdagingen zoals beschreven in het boek van Tijl Koenderink, de 7 uitdagingen in het onderwijs aan hoogbegaafde kinderen. 

• HB specialist
  Gedurende 4 dagen per week is er intern een HB-specialist aanwezig. Zij werkt met groepjes of individuele kinderen op het leerplein of in de klas. Daarnaast verzorgt zij handelingsgerichte observaties, begeleidt leerkrachten, vroegsignalering bij de kleuters en sluit, wanneer nodig, aan bij gesprekken. 

Verdieping

Verdieping is leerstof waarbij een kind een specifiek onderwerp uitdiept. Dit kan een voorkeursonderwerp zijn van de leerling of een onderwerp dat de leerkracht aangeeft. Bij verdieping wordt langer bij een onderwerp stilgestaan en de leerkracht stimuleert door verder te vragen en strategie te bespreken.

Verrijking

Verrijken is het aanbieden van ander werk, uitdagend. De volgende vaardigheden kun je ontwikkelen via verrijken; logisch denken, creatief denken, kritisch denken, onderzoeksvaardigheden, planning en organisatie, communicatieve vaardigheden en persoonlijke groei en motivatie. Onder uitdagend wordt verstaan: moeilijker, complexer en creatiever.

Compacten

Compacten wil zeggen dat een kind van bepaalde stof minder maakt of stof overslaat omdat die al beheerst wordt. Dit is meestal herhaling- of oefenstof. 

Top down

Hoogbegaafde kinderen werken sneller en in grotere stappen dan de reguliere kinderen en hebben tegelijkertijd een grotere behoefte aan richting en focus, een einddoel. Meestal begint men met kleine stapjes om pas aan het einde van de rit een overzicht te krijgen van het totale plaatje. Hoogbegaafde kinderen denken juist andersom: ze denken en leren top down. Ze werken van abstract naar detail, van het ‘waarom’ naar het ‘hoe’. 

Relevante websites

https://www.novilo.nl/blog/ 
https://platformmindset.nl/?v=796834e7a283 
https://www.ikleeranders.nl/beelddenken/ 
https://creativekidsconcepts.com/pittigeplustorens 

Boeken

De 7 uitdagingen  - Tijl Koenderink
Meer dan intelligent - Tessa Kieboom
Ben jij een Cheetah - Marianne van Zetten
Executieve functies bij kinderen en adolescenten - Dawson en Guare